تفاوت سرمایه گذاری خطرپذیر و سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی – VC یا CVC و چرا؟!
«سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی احمقانه است. من فکر می‌کنم شرکت‌ها به جای سرمایهگذاری روی کسب‌وکارهای دیگر، باید به فکر خرید کسب‌وکارها باشند.» این جملات بخش‌هایی از صحبت‌های فرد ویلسون، تاجر و سرمایه‌گذار آمریکایی است که نشان می‌دهد هنوز تردیدهای بسیاری در رابطه با Corporate Venture Capital یا CVC وجود دارد.
در سال‌های اخیر سرمایهگذاری به شکل VC (Venture Capital) و CVC در بین تمام صنایع محبوب شدند و در طرف مقابل، سرمایه‌گذاران بیشتری هم از طریق چنین روش‌هایی به موفقیت رسیدند.
برای موفقیت در سرمایهگذاری لازم است که دانش کافی داشت و جوانب مختلف سازمان و پیروی از قوانین را در نظر گرفت.
در این بخش قرار است اصول اولیه CVC و تفاوت آن با سرمایهگذاری خطرپذیر را توضیح دهیم. همراه ما باشید.
ابتدا سرمایهگذاری خطرپذیر را بشناسیم
افراد حقیقی و موسسات تجاری به دنبال روش‌هایی برای سرمایهگذاری هستند. به عنوان مثال در اوراق قرضه شرکت‌های عرضه شده در سهام عمومی و استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا اما با پتانسیل درآمدی بالا سرمایهگذاری می‌کنند. در رابطه با مورد دوم، یعنی استارتاپ‌ها، به پول سرمایهگذاری شده، سرمایهگذاری خطرپذیر یا جسورانه و به افراد، سرمایه‌گذاران خطرپذیر می‌گویند.
زمانی که یک شرکت سرمایهگذاری خطرپذیر انجام می‌دهد، درصدی از سهام کسب‌وکار را دریافت می‌کند. به عنوان مثال سرمایه‌گذار یا شرکت 1 میلیارد دلار سرمایه در اختیار کسب‌وکار قرار می‌دهد و در عوض 20 درصد از مالکیت استارتاپ را دریافت می‌کند.
اما چرا این نوع سرمایه‌گذاری‌ها را خطرپذیر می‌نامند؟! زیرا طراحی چنین سرمایه‌گذاری‌هایی ریسک بالایی دارد و در صورتی که استارتاپ شکست بخورد، سرمایه‌گذار هم شکست می‌خورد. با این حال در صورت موفقیت، سرمایه‌گذار سود چشمگیری خواهد داشت.
نرخ بازگشت سرمایه در این نوع سرمایه‌گذاری‌ها به رشد استارتاپ بستگی دارد.
چرا این نوع سرمایهگذاری اهمیت دارد؟!
سرمایهگذاری خطرپذیر می‌تواند یک منبع مالی فوق‌العاده برای شرکت‌های نوپا و استارتاپ‌ها باشد. از آنجایی که کسب‌وکارهای نوپا سابقه فعالیت در بازار ندارند، دسترسی محدودی به وام‌ها یا سایر تسهیلات دولتی خواهند داشت. در نتیجه سرمایه‌گذاران خطرپذیر، اکوسیستم اقتصادی و راه‌اندازی استارتاپ‌های نوآورانه را زنده نگه می‌دارند.
سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی چطور پدید آمد؟!
CVC که آن را با واژه Corporate Venturing هم در اکوسیستم استارتاپی می‌شناسند، نزدیک به 100 سال پیش پدید آمد. در سال 1914، شرکت Pierre S. Du Pont روی کمپانی جنرال موتورز سرمایهگذاری کرد و همین موضوع پایه و اساس CVC را به وجود آورد.
با این حال از سال 1914 تا کنون، شاهد تغییرات بسیاری بوده‌ایم و سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی هم از این تغییرات مستثنی نبوده است. این تغییرات به ویژه در 5 سال گذشته، زمانی که منابع مالی و معاملات تحت حمایت CVC جهانی سه برابر شد، پر رنگ‌تر بوده‌اند.
جالب است بدانید که بودجه جهانی CVC در سال 2019 به بالاترین مقدار خود یعنی 57 میلیارد دلار رسید. با این حال بودجه‌های جمع آوری شده تحت CVC هنوز از بودجه سرمایهگذاری خطرپذیر یا VC که 257 میلیارد دلار در سال 2019 بوده، بسیار کمتر است.
چرا شرکت‌ها سرمایه خود را در پروژه‌های پر ریسک، سرمایهگذاری می‌کنند؟
سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی تلاشی است که کسب‌وکارهای بزرگ در زمینه استارتاپ‌های نوآورانه در پیش گرفته‌اند. CVC هم همچون گروه‌های سرمایه‌گذار فرشته و VCها، روی تمام استارتاپ‌ها در هر زمینه‌ای سرمایهگذاری می‌کند.
صندوق CVC با به دست آوردن سهام استارتاپ‌ها می‌تواند مزیت‌های رقابتی به دست آورده و به ایده‌ها، بازارها و فناوری‌های جدیدی دست پیدا کند. به طور کلی CVC با اهداف استراتژیک و مالی در زمینه سرمایهگذاری روی استارتاپ‌ها ورود می‌کند.
اهداف استراتژیک
به این معنی که سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی به هدف دسترسی به فناوری‌های جدید و خرید زودهنگام آنها انجام می‌شود. این موضوع می‌تواند هم برای شرکت سرمایه‌گذار و هم استارتاپ ارزشمند باشد.
استارتاپ‌هایی که به سراغ حمایت از CVC می‌روند، علاوه بر این که از نظر مالی پشتیبانی می‌شوند، از تخصص صنعتی شرکت، پشتیبانی اداری و شبکه انسانی این شرکت‌ها نیز بهره می‌برند. به نوعی می‌توان گفت CVC علاوه بر پول نقدی، پول هوشمند را هم به استارتاپ تغذیه می‌کند.
اهداف مالی سرمایهگذاری خطرپذیر
به این معناست که CVC بر خلاف صندوق‌های سنتی VC، صرفا برای بازدهی مالی خود روی کسب‌وکارهای جدید سرمایهگذاری می‌کند.
در زیر جدولی را آورده‌ایم که تفاوت این دو نوع سرمایهگذاری را به اختصار توضیح می‌دهد.
تفاوت‌های VC و CVC
| سرمایهگذاری خطرپذیر VC | سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی CVC | |
| ساختار | شرکای با مسئولیت محدود (LP)، سرمایه‌گذاران فرشته، صندوق‌های نهادی و شرکت‌ها هستند. LP به سرمایه‌گذاران خطرپذیر پول می‌دهد تا روی استارتاپ‌ها سرمایهگذاری کنند. | CVC یک بازوی مستقل و غیر وابسته سرمایهگذاری است که توسط یک شرکت تاسیس می‌شود و متعلق به آن است. بنابراین تنها یک شرکت مالک و شریک با مسئولیت محدود CVC محسوب می‌شود. |
| اهداف | هدف مالی به معنای بازگشت سرمایه برای جلب رضایت LP | دانش کارآمد صنعتی، دانش بازاری، پایگاه مشتری، شهرت برند، شبکه انسانی |
| مزیت برای استارتاپ | پول، شبکه انسانی، تخصص در مقیاس پذیری
VCها می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذاران استراتژیک عمل کنند و استارتاپ‌ها از شبکه VCها سود ببرند. |
دانش کارآمد صنعتی، دانش بازاری، پایگاه مشتری، شهرت برند، شبکه انسانی |
| زمان خروج از استارتاپ | VC مسئولیت مالی دارد، در نتیجه برای خروج زودتر از استارتاپ فشار می‌آورد تا بازدهی شرکای با مسئولیت محدود خود را فراهم کند. آنها سعی می‌کنند در زمان عرضه اولیه عمومی (IPO) یا در زمان مشارکت با صندوق‌های سرمایهگذاری دیگر، خارج شوند. | CVC مسئولیت مالی ندارد و برای خروج سریع تلاش نمی‌کند. در عوض روی هم‌افزایی استراتژیک و مشارکت پایدار تمرکز دارد. |
| افق سرمایهگذاری | چرخه عمر صندوق بین 5 تا 10 سال متغیر است. | چرخه عمر صندوق معمولا تمام نمی‌شود. در این شرایط آنها را صندوق‌های همیشه سبز می‌نامند. |
مواردی که در جدول ذکر کردیم، رایج‌ترین کلیشه‌های مربوط به سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی و سرمایهگذاری خطرپذیر بود. با این حال جزئیات دقیق هر نوع سرمایهگذاری می‌تواند متفاوت باشد.
بر اساس تجربیات، بزرگ‌ترین تفاوت CV و CVC در این است که CVC به دنبال موفقیت مالی و برازندگی استراتژیک روی استارتاپی است که در آن سرمایهگذاری کرده است. در نتیجه استارتاپ می‌تواند از سرمایهگذاری سود برده و از حمایت استراتژیک CVCها مانند شبکه انسانی، پایگاه مشتریان و موارد دیگر بهره‌مند شود. این حمایت‌ها در آغاز مسیر راه‌اندازی کسب‌وکار بسیار مفید هستند.
این شرکت‌ها همچنین به دنبال عرضه محصولات و راه‌حل‌های جدید و مبتکرانه به بازار هستند و اهداف استراتژیک دارند. به همین دلیل با حمایت از استارتاپ‌های مختلف می‌توانند به اهداف خود نیز نایل شوند.
